09 Μάι «Η ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΤΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» ΤΗΣ ΑΛΚΗΣ ΖΕΗ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Από τις 9 Μαΐου έως τις 2 Ιουνίου, για 16 μόνο παραστάσεις, στο θέατρο Μεταξουργείο.
Με αφορμή τη συμπλήρωση το 2023 των 100 χρόνων από τη γέννηση της σπουδαίας Άλκης Ζέη, το θέατρο Μεταξουργείο παρουσιάζει την παράσταση «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» από τις 9 Μαΐου έως τις 2 Ιουνίου 2024. Η παράσταση είναι βασισμένη στο ομότιτλο εμβληματικό μυθιστόρημα της αείμνηστης συγγραφέα, που πρώτη φορά ανεβαίνει στο θεατρικό σανίδι. Την κεντρική ηρωίδα, την Ελένη, υποδύεται η Γιασεμί Κηλαηδόνη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή, ενώ τη διασκευή του μυθιστορήματος υπογράφουν ο Φώτης Μακρής, η Κλεοπάτρα Τολόγκου και η Στέλλα Κρούσκα.
Η Γιασεμί Κηλαηδόνη ενσαρκώνει την «αρραβωνιαστικιά» της ιστορίας, την Ελένη, σε μια συγκινητική ιχνηλάτηση των σημαδιών της προσωπικής και συλλογικής μνήμης από τις ταραγμένες δεκαετίες του νεοελληνικού βίου (1940-1970), εξιστορώντας έτσι το χρονικό μιας γενιάς που επέλεξε, με βαρύ τίμημα, να αλλάξει τον κόσμο.
Η Ελένη, η γήινη αρραβωνιαστικιά του καπετάνιου Αχιλλέα, που έφτασε στα πέρατα της γης, ως την Τασκένδη, για να σμίξει μαζί του, ανακαλεί το παρελθόν της. Στο ταξίδι της αυτό για να συναντήσει τον μυθικό αρραβωνιαστικό της δεν υπάρχουν μυθικά τέρατα και ιππότες, αλλά την ακολουθούν πρόσωπα κοινά, αθέλητοι πρωταγωνιστές ή ανίδεοι κομπάρσοι του δράματος: Αντίσταση, Εμφύλιος, διώξεις. Μεγάλα οράματα και διαψεύσεις, διάλυση πολλών ψευδαισθήσεων. Η Ελλάδα, ο κόσμος.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή η ηρωίδα αναπλάθει εμπειρίες από την προπολεμική Ελλάδα, από τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου, από την Κατοχή, την Αντίσταση, τον Εμφύλιο, τη μετεμφυλιακή περίοδο και τη Χούντα των Συνταγματαρχών, αλλά και από τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα (μετανάστευση, πολυπολιτισμικές κοινωνίες κ.ά.).
Ένα βιβλίο-σταθμός όχι μόνο στο λογοτεχνικό corpus της Άλκης Ζέη, αλλά και για την ιστορία της της Αριστεράς και της χώρας μας εν γένει.
Με αφορμή τη θεατρική παράσταση, ας θυμηθούμε το αριστούργημα της Άλκης Ζέη.
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα έχει κυκλοφορήσει σε 10 ξένες εκδόσεις, μεταφρασμένη σε 7 διαφορετικές γλώσσες, ενώ το 2002 απέσπασε το ιταλικό βραβείο Giuseppe Acerbi. Από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφορεί και η συλλεκτική επετειακή έκδοση του βιβλίου, με πρόλογο του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.
Με αιφνιδιαστικά καθαρό βλέμμα και κρυστάλλινη διαύγεια, η Ελένη, η γήινη αρραβωνιαστικιά του καπετάνιου Αχιλλέα, ανακαλώντας το παρελθόν της, συνθέτει πετράδι πετράδι το ψηφιδωτό της σημαντικότερης τριακονταετίας (’40-’70) της Ελλάδας, ξύνοντας παλιές και νεότερες πληγές που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια σε ψυχές και σώματα.
Ξεφυλλίστε ΕΔΩ κάποιες σελίδες.
Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε. Μας προλάβαιναν άλλα.
Πόλεμος, Δεκέμβρης, Εμφύλιος, δικτατορία. Όλο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται.
Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή.
Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή!
Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε…
Η Γιασεμί Κηλαηδόνη για το έργο
«Είναι ένα κείμενο που με έχει στοιχειώσει. Συχνά σκεφτόμουν την πορεία όλων αυτών των ανθρώπων του έργου, αυτής της γενιάς που επέλεξε, με ένα τεράστιο προσωπικό και κοινωνικό τίμημα, να προσπαθήσει να αλλάξει τον κόσμο. Μη μας ακούγεται περίεργο σήμερα, αυτό έκανε εκείνη η γενιά. Συχνά ως ηθοποιός καταφεύγω σε λογοτεχνικά κείμενα όταν θέλω να επιλέξω ρεπερτόριο, γιατί θεωρώ ότι η λογοτεχνία προσφέρει μεγαλύτερο πεδίο ελευθερίας και στο κομμάτι της διασκευής και στο ίδιο το ανέβασμα μιας παράστασης. Άλλωστε η παράσταση-σταθμός μέχρι τώρα στη διαδρομή μου είναι το “Μαράν Αθά”, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Θωμά Ψύρρα, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Πέρα από το γεγονός ότι η “Αρραβωνιαστικιά” μού άρεσε τόσο πολύ ως κείμενο, ήμουν πεπεισμένη ότι μπορεί να μεταφερθεί στη σκηνή. Όταν μίλησα με τον γιο της Άλκης, τον Πέτρο Σεβαστίκογλου, με ενθάρρυνε να προχωρήσουμε στη θεατρική του μεταφορά, και μάλιστα επέμεινε στο γεγονός ότι θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον να παρουσιαστεί με τη μορφή μονολόγου, μιας και το μυθιστόρημα αυτό είναι η πρωτοπρόσωπη αφήγηση της ιστορίας μιας γυναίκας που έζησε τη δίνη των γεγονότων της γενιάς της. Ήθελα πολύ να συνεργαστώ με τον Φώτη Μακρή, έναν σκηνοθέτη που ασχολείται συχνά και με την ιστορία του τόπου και με τη συλλογική μνήμη, και χαίρομαι που μέσα από τη συγκεκριμένη παράσταση θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας δύο μικρά θέατρα της Αθήνας, το θέατρο Μεταξουργείο και το Στούντιο Μαυρομιχάλη, με τη δική τους ιστορία».
Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη τη συνέντευξη της ηθοποιού στην εφημερίδα Η Αυγή και την Πόλυ Κρημνιώτη.
Ταυτότητα παράστασης
Πρεμιέρα: Πέμπτη 9 Μαΐου
Ερμηνεύει: η Γιασεμί Κηλαηδόνη
Διασκευή: Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Στέλλα Κρούσκα
Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής
Σκηνογράφος: Μάριος Σπηλιόπουλος
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Μουσική: Νείλος Καραγιάννης
Φωτογραφίες: Θανάσης Καρατζάς
Διεύθυνση παραγωγής: Τζίνα Παπαδοπούλου
Παραγωγή: Μεταξουργείο ΑΜΚΕ
Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will
Πού: Θέατρο Μεταξουργείο, Ακαδήμου 14 & Κεραμεικού, τηλ.: 210-5234382, www.metaxourgeiotheatre.gr.
Πότε: Από 9 Μαΐου έως 2 Ιουνίου, κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00, και Κυριακή στις 20:00.
Εισιτήρια: 18 € (γενική είσοδος), 15 € (φοιτητές, άνεργοι, συνταξιούχοι άνω των 65 ετών, πολύτεκνοι).
Προπώληση: MORE.COM
Προσφορά προπώλησης: 10 € (έως και Τετάρτη 8 Μαΐου)
Διάρκεια: 100΄ (χωρίς διάλειμμα)
Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Έγραψαν για την παράσταση
«Η Γιασεμί Κηλαηδόνη, απόλυτα κάτοχος των εκφραστικών της μέσων, δεν χάνει μήτε στιγμή τη σύνδεση με την εσωτερική της φωνή, μεταφέροντας έναν ολάκερο κόσμο στο έκθαμβο κοινό. Αυτή η πραγματικά ανατριχιαστική παράσταση αποδίδει ιστορική (αλλά και αισθητική) δικαιοσύνη, λειτουργεί στο θυμικό των θεατών και τους αναστατώνει στον βαθμό που παρακινούνται να επανεκτιμήσουν τα μέχρι τώρα στερεότυπα της κατασταλαγμένης κοινής συλλογικής συνειδητοποίησης σχετικά πρόσφατων, πολύπλοκων και πολυεπίπεδων γεγονότων».
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Περί ου
«Όπως το βιβλίο έτσι και το θεατρικό εγχείρημα της Γιασεμί Κηλαηδόνη με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Φώτη Μακρή είναι μια ισορροπία ανάμεσα στα τραυματικά βιώματα από τον πόλεμο ως τη δικτατορία αφενός και την περίοδο αυτοεξορίας στο Παρίσι αφετέρου, που προοιωνίζει μια καινούργια ζωή. Η Γιασεμή δίνει στη Δάφνη το είναι της, μπορούμε να πούμε. Φυσικά το μυθιστόρημα είναι διασκευασμένο (Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Στέλλα Κρούσκα), ώστε να μπορεί να παρουσιαστεί ολόκληρο μέσα στα 100 λεπτά που διαρκεί η παράσταση. Πλην όμως, είναι εκατό λεπτά αμιγούς μονολόγου…, ένας άθλος πραγματικός! Ομολογώ ότι θαύμασα στην ηθοποιό την εξαιρετική άρθρωση του λόγου, τον ρυθμό που δεν έχασε ούτε λεπτό, την ακρίβειά της στους διαλόγους που μας μετέφερε συχνά πυκνά, και βέβαια τους χρωματισμούς της φωνής της και την κίνησή της στη σκηνή που μας έδιναν όλη τη συναισθηματική γκάμα της ηρωίδας. Όλα αυτά τα διακρίναμε ξεκάθαρα στην καλοδουλεμένη ερμηνεία της Γιασεμί Κηλαηδόνη, πάνω στη σκηνή του θεάτρου Μεταξουργείο. Σ’ ένα γεμάτο θέατρο που κρατούσε την ανάσα του. Επίσης …δεν ξεχνά ούτε στιγμή ότι μεταφέρει εμπειρίες ζωής, πολύτιμες προσωπικές αναμνήσεις αλλά και κάτι ακόμα: τη συλλογική μνήμη μιας ολόκληρης γενιάς αλλά και εκείνων που ακολούθησαν. Δεν είναι λίγο αυτό και απαιτεί σεβασμό και μέτρο».
Στεφανία Τσουπάκη, Quinta-theater.gr
«Περιττό ίσως να ξεκινήσουμε αυτό το κριτικό σημείωμα με τη δήλωση μιας αναμέτρησης ή μιας συγκριτικής ανάγνωσης του κειμενικού και του σκηνικού λόγου, όταν το αποτέλεσμα μιας παράστασης όπως αυτής που σκηνοθέτησε, διασκεύασε ο Φώτης Μακρής και ενσάρκωσε η Γιασεμί Κηλαηδόνη δικαιώνει την κάθε απόπειρα αυτής της αναμέτρησης. Η Ελένη της Κηλαηδόνη διαπερνά το χρονικό όριο των δεκαετιών, συνομιλεί με την Ιστορία της εποχής της, αντιμάχεται τη στενότητα της μικροϊστορίας που θα μπορούσαν να περιορίσουν το δραματικό πρόσωπο σε μια ασθενική φιγούρα εξιστόρησης και ανεβάζει τον υποκριτικό της πήχη συγκινητικά ψηλά! Ο σκηνικός χώρος που συνέθεσε ο σκηνογράφος Μάριος Σπηλιόπουλος με τους φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα και τη συμβολή του μουσικού Νείλου Καραγιάννη ενδυνάμωσαν τις δραματουργικές στιγμές όπου ο θεατής παρακολουθεί αβίαστα την καταγραφή της ιστορικής μαρτυρίας, επικοινωνεί άμεσα με τη συγκινησιακή και νοητική φόρτιση της ηρωίδας και βιώνει το ποιητικό αίτιο της θεατρικής δημιουργίας που δεν είναι άλλο από τη συμμετοχή του στο συμφωνημένο παιχνίδι της αναπαράστασης της ανθρώπινης εμπειρίας».
Δρ Ελένη Γκίνη, Theatermag
«Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα είναι μία καλοδουλεμένη και άρτια παράσταση, με απλά υλικά, συγκινησιακή φόρτιση και σεβασμό στο κείμενο της Άλκης Ζέη. Συνδέει επιτυχημένα το προσωπικό με το πολιτικό και προβληματίζει σχετικά με τα πολιτικά γεγονότα και πώς αυτά επηρεάζουν τη ζωή και τις προσωπικές επιλογές. Είναι μία παράσταση που κοιτάει κατάματα την πικρή ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και αποτελεί έναν φόρο τιμής σε μία γενιά, η οποία πάλεψε για την ελευθερία, θυσίασε τα πάντα, αλλά στο τέλος διαψεύστηκε».
Athensmagazine.gr
«Αθήνα – Ρώμη – Μόσχα – Τασκένδη – Παρίσι: Την Πέμπτη το βράδυ μπήκα στο Θέατρο Μεταξουργείο για να παρακολουθήσω την Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα και από την πρώτη στιγμή που η Γιασεμί Κηλαηδόνη βγήκε στη σκηνή για να ερμηνεύσει αυτόν τον δυνατό, χειμαρρώδη μονόλογο, βασισμένο στο εμβληματικό ομότιτλο βιβλίο της Άλκης Ζέη, παρασύρθηκα σε ένα συγκλονιστικό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Η σκηνοθεσία της παράστασης ανήκει στον Φώτη Μακρή, ο οποίος υπογράφει και τη διασκευή, μαζί με τις Κλεοπάτρα Τολόγκου και Στέλλα Κρούσκα. Με απλά υλικά και προσεκτικό σχεδιασμό -καθ’ όλη τη διάρκεια έχεις την αίσθηση ότι τίποτα απ’ όσα, ως θεατής, βλέπεις και βιώνεις δεν είναι τυχαίο. Είναι η γραφή της Άλκης Ζέη που με καθήλωσε -τη συγγραφέα έχουμε την ευκαιρία να δούμε σε βίντεο να διαβάζει αποσπάσματα από το βιβλίο της- είναι το παρελθόν που όλοι κουβαλάμε μέσα μας, είναι η σκηνική παρουσία της Γιασεμί Κηλαηδόνη. Με δυσκολία “επέστρεψα” στην Αθήνα του 21ου αιώνα και τις δοκιμασίες της δικής μας εποχής.
Αριστούλα Ζαχαρίου, Monopoli.gr