ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΕΙΣ

Με το νέο της μυθιστόρημα «Ο ψεύτης παππούς», η Αλκη Ζέη παίρνει τους νεαρούς αναγνώστες της σε ένα ακόμη πολυκύμαντο ταξίδι, ανάμεσα στην πραγματικότητα και στις φαντασιώσεις, στις βιωμένες ιστορικές στιγμές που μοιάζουν παραμύθι και στα όνειρα που διεκδικούν να γίνουν ζωή.

Ηρωας αυτή τη φορά, ένας παππούς, και θαυμαστής του ο μικρός εγγονός του. Γύρω τους όλοι οι άλλοι: Η οικογένεια, η οικιακή βοηθός, οι φίλοι, οι μαθητές του παππού, οι συμμαθητές του εγγονού, προπάντων όμως οι αναμνήσεις. Τόσο ζωντανές που ν’ αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητας.

Με εξαιρετική μαεστρία η συγγραφέας εισάγει θέματα που αγγίζουν ιδιαίτερα τους νέους σήμερα. Την απόρριψη ή περιθωριοποίηση των «διαφορετικών», τη μοναξιά των παιδιών και των γέρων, τη νοσταλγία των μεταναστών, την αγωνιστικότητα αυτών που έχουν γεννηθεί για να μάχονται και ποτέ δε βολεύονται.

Ο παππούς του μικρού Αντώνη ήταν κάποτε ηθοποιός, όμως εξακολουθεί να διδάσκει από αγάπη στην τέχνη, πάντα πρόθυμος και να «παίζει» για χάρη του Αντώνη τα παθήματα και τα στιγμιότυπα που συνήθως οι άλλοι αφηγούνται.

Κάποτε, παίρνει τον εγγονό του σ’ ένα ταξίδι στο Παρίσι, τον τόπο της νιότης, των αγώνων για την πατρίδα και της μυστικής και χαμένης αγάπης του. Γιατί στη ζωή του παππού, όπως και στη ζωή του Αντώνη υπάρχει ένα μυστήριο.

Στο Παρίσι, λοιπόν, με τις μνήμες της εποχής της χούντας, παππούς και εγγονός σμίγουν τις καρδιές τους, όπως οι ενθυμήσεις με τις συνέπειές τους.

«Το Παρίσι για μας που το ξέραμε από πριν δεν ήταν απλά μια μαγική πόλη, που ίσως δεύτερη δεν υπήρχε στον κόσμο. Ηταν μια πόλη ελεύθερη που μας έκανε να πονάμε ακόμα πιο πολύ που η δικιά μας η Αθήνα, κι όλη η πατρίδα μας, είχε χάσει την ελευθερία της. Αγωνιζόμαστε μ’ όλη μας την ψυχή να πείσουμε τους φίλους, τους γνωστούς, κι αν ήταν δυνατόν όλους τους Γάλλους, κι ολόκληρο τον κόσμο ακόμα, πως έπρεπε να φύγει από τη μικρή μας χώρα το πουλί με τα μαύρα φτερά που τη σκέπαζε, γιατί μόνο η ελευθερία της ταίριαζε. Η ελευθερία έτσι όπως την υμνούσαμε από τα θρανία του δημοτικού».

Με το χαρακτηριστικό στιλ της – το χιούμορ, την ντροπαλή τρυφερότητα, την απλότητα στη διατύπωση των πιο περίπλοκων θεμάτων – η Αλκη Ζέη φτιάχνει μια καθημερινή ζωή, οικεία κι όμως περιβεβλημένη με μύθο, συνηθισμένη, αλλά πλούσια σε ερεθίσματα για συλλογισμό και κριτική.

Εκπληξη αποτελεί η εμφάνιση του βιβλίου με τη θαυμάσια εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανίδη. Δεν είμαστε συνηθισμένοι σε μυθιστορήματα που συνοδεύονται από εικονογράφηση… Συνήθως οι εκδότες θεωρούν ότι τα μεγάλα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από εικόνα. Ας ελπίσουμε ότι τούτη η εξαίρετη πραγματικά καλλιτεχνική πρόταση θα αποτελέσει αφετηρία για μια αναθεώρηση της παλιάς αντίληψης. Το βιβλίο είναι ένα ενιαίο έργο τέχνης. Οσο πιο πλήρης η καλλιτεχνική απόλαυση, τόσο πιο βαθιά η επίδραση.

Άρθρο της Ζωής Βαλάση στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ, 24/6/2007